Aptallığın 5 Temel Yasası
Bence
Kullanmak istemeyeceğim bir kelime ama tanımı itibariyle zekasını kullanamayan, başkaları tarafından kullanılmaya açık hale gelen kişiye aptal deniyor. Bu bakımdan bilmediğini bilen kişiye cahil, bildiğini sanan kişiye aptal denilebilir. Cahillik düzeltilebilir , aptallığın üstü kapatılır.
Aptalların zekisine Cipolla zeki haydut diyor , bende bu insanları günümüzde “Kurnaz” olarak görüyorum. Kurnaz insanlar kendi çıkarlarını büyük ölçüde düşünerek ve uygulayarak sağlıklı bir insana ciddi zararlar verebiliyor. Ayrıca bu insanlar kendilerini iyi gösterme konusunda başarılılar hatta birtakım işlerin yürütülmesinde analitik düşündüğünü her fırsatta göstermeye de çalışıyorlar. Bu bakımdan zeki haydutlar yaşadığı çevrede sevilen, sayılan kişi bile olabiliyor. Ne kadar doğru? Ne kadar faydalı? Kimi bunu kullanır , kimine göre hiç…
CARLO M. CİPOLLA /APTALLIĞIN 5 TEMEL YASASI
İtalyan iktisatçı Carlo M. Cipolla “Neşeli Öyküler” adlı kitabının son bölümünde kendi anlayışıyla uslanmayan ve akıllanmayan insanlar için bir ayrım yapmış. Ben her ne kadar insanları birbirinden ayırarak bu sıfatı yakıştıramasam da Analitik düşünme adlı çalışmalarımın beni getirdiği noktada bu konuyu merak ettim.
İşte Cipolla’ ya göre Aptallığın 5 Temel Yasası şöyleymiş;
1-Çevrendeki insanlarda gördüğünden daha aptal vardır. %X oranında aptallık vardır ve bu dağılmıştır. Her grubun %X'i aptaldır ve gittiğin yerde gördüğün her insanda çevresinde bu oran %5 ‘tir.
2-İnsanların aptallıkları diğer özelliklerinden etkilenmez. İnsanların bulunduğu konum, biyolojik özellikleri, ten rengi, kişilik özellikleri bu durumu değiştirmez.
3-İnsanlar birey olarak topluma verdiği zarar fayda ilişkisine göre şu şekilde dört gruba ayrılır:
a) Kendilerine zarar verdikleri halde başkalarına fayda sağlayanlar saf insanlar,
b) Kendilerine fayda sağlayan ama bu arada başkalarına zarar veren haydut insanlar,
c) Hem kendilerine, hem de başkalarına fayda sağlayanlar zeki insanlar,
d) Kendisine hiçbir yarar sağlamadan hatta bazen zarara uğrayarak başkalarına illa ki zarar verenler aptal insanlar .
4-Aptallar, haydutlardan daha fazla zarar verir ve aptal olmayanlar aptalların vereceği zararları bir boşluğa düşüp önemsemez.
- aptal haydut : kendine az fayda sağlarken topluma verdiği zarar çoktur. Cipolla, Dünya siyasetçilerini bu gruba koymuştur.
- zeki haydut: kendine çok fayda sağlarken topluma verdiği zarar azdır.
5-Aptalların birliği daha çok zarardır ve ne yapacağını bilmeyen aptallar topluluğu oluşur. Düşünmeyen aptalların yaptığı faaliyetlerin aptal haydutları etkin hale getirdiği biliniyor.
Umarım her konumda ve her olayda düşünmeyi bilen ,akıl yürüten bireyler yetişir/yetiştirilir.
Yasalar böyle diyor ve derin bir sessizlik …
KAYNAKLAR
http://www.sehriyar.info/?pnum=590&pt=Aptall%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%20Temel%20Yasalar%C4%B1
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/aptalligin-temel-yasalari-100452